Ciąża i karmienie piersią

które leki przeciwbólowe są bezpieczne?

To pytanie zadała mi ostatnio jedna z czytelniczek i z miłą chęcią na nie odpowiem. Od razu jednak zaznaczam: to nie jest post na temat leczenia bólu w ciąży czy w trakcie karmienia piersią (bo to zagadnienie szerokie), ale jeśli chcielibyście tą kwestię poruszyć dokładniej – dajcie znać. Dzisiaj przybliżę Wam temat konkretnych leków, jednak pamiętajcie proszę, że stosowanie jakichkolwiek leków lub suplementów diety w ciąży albo okresie karmienia piersią powinno być skonsultowane z lekarzem prowadzącym.

Bezpieczeństwo leków stosowanych w trakcie ciąży to sprawa zdecydowanie istotna i dotyczy nie tylko leków przeciwbólowych. Najprościej to zrozumieć stosując klasyfikację bezpieczeństwa leków – tu trochę zaczynają się schody, bo tych klasyfikacji jest kilka. Najbardziej znane to klasyfikacja FDA (amerykańska, zazwyczaj kojarzona ze swojej nieaktualnej, literowej wersji – A, B, C, D, X, N; to ona jest najczęściej stosowana w świecie medycznym w Polsce), klasyfikacja ADEC (klasyfikacja australijska) i klasyfikacja EMA (europejska – to oznaczenia tej klasyfikacji pojawiają się w ChPL – charakterystyce produktu leczniczego, czyli najbardziej miarodajnym i aktualnym źródle informacji na temat konkretnego leku).

Klasyfikacją FDA posługujemy się najczęściej i jest ona również najmniej skomplikowana z wymienionych przeze mnie klasyfikacji. Jest jasna i klarowna, dzięki czemu łatwo odnieść ją do stosowanych leków.

Klasyfikacja EMA może wyglądać na skomplikowaną – bo zawiera dużo kategorii – ale nie próbuj uczyć się jej na pamięć. Zawsze możesz wrócić do tego wpisu i upewnić się, do jakiej kategorii należy lek, który chcesz zastosować. Ponadto – we wspomnianych wcześniej ChPL danego leku znajdziesz informację opisową na temat bezpieczeństwa danego leku. Pamiętaj: w okresie ciąży i karmienia piersią nie powinnaś stosować żadnych leków czy suplementów diety bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem!

Jak więc klasyfikują się poszczególne leki przeciwbólowe w trakcie ciąży?

Paracetamol: lek przeciwbólowy do stosowania w okresie ciąży “z wyboru” – kategoria B (I, II, III trymestr ciąży)

Kwas acetylosalicylowy (Aspiryna): kategoria C (I, II, III trymestr ciąży) – stosowany w małych dawkach (<325mg na dobę)

Metamizol (Pyralgina): kategoria C (I, II, III trymestr ciąży)

Ibuprofen: kategoria C (I, II trymestr ciąży), kategoria D (III trymestr ciąży)

Ketoprofen (Ketonal): kategoria B (I, II trymestr ciąży), kategoria D (III trymestr ciąży)

Diklofenak (Diclac, Dicloberl): kategoria B (I, II trymestr ciąży), kategoria D (III trymestr ciąży)

Piroksykam: kategoria B (I, II trymestr ciąży), kategoria D (III trymestr ciąży)

Indometacyna (Metindol): kategoria B (I, II trymestr ciąży), kategoria D (III trymestr ciąży)

Opioidy (tramadol, kodeina, morfina, buprenorfina, oksykodon): kategoria D (I trymestr ciąży), kategoria C (II, III trymestr ciąży)

Petydyna: kategoria X (I, II, III trymestr ciąży)

A co z lekami przeciwbólowymi stosowanymi w trakcie karmienia piersią? Pamiętaj, że zastosowanie każdego leku w tym okresie powinnaś skonsultować z lekarzem prowadzącym lub przeszkoloną położną. Co jednak, jeśli chcesz się upewnić? Tu z pomocą przychodzą nam kategorie ryzyka laktacyjnego wg Hale’a.

Kategoria L1: to leki, które nie wykazują żadnego negatywnego wpływu na karmione piersią dzieci (oceniono to w kontrolowanych badaniach naukowych na dużej ilości matek karmiących albo po prostu nie przenikają do pokarmu); do kategorii tej należą np. paracetamol czy ibuprofen

Kategoria L2: to leki, które (stosowane przez pewną ograniczoną liczbę matek karmiących) nie wykazały zwiększonego ryzyka działań niepożądanych dla dzieci karmionych piersią lub leki, w przypadku których ryzyko dla dzieci jest mało prawdopodobne; np. diklofenak, ketoprofen, piroksykam, kwas acetylosalicylowy, buprenorfina, lignokaina

Kategoria L3: to leki, dla których brak kontrolowanych badań na matkach w trakcie laktacji, a jest możliwe ryzyko działań niepożądanych dla dziecka lub takie, które miały dla dzieci nieznaczne działania niepożądane, ale niezagrażające ich zdrowiu lub/i życiu; powinny być stosowane wtedy, gdy korzystny efekt dla matki przewyższa ten niekorzystny dla dziecka; np. metamizol, meloksykam, sumatryptan, morfina, oksykodon

Kategoria L4: to leki,które – gdy stosowane przez matki karmiące – mają niekorzystny wpływ na dziecko albo negatywnie wpływają na sam proces laktacji, jednak można je zastosować w sytuacji zagrożenia życia lub gdy inny, bezpieczniejszy lek nie może być zastosowany; np. tramadol, kodeina

Kategoria L5: to leki, które w kontrolowanych badaniach wykazywały niekorzystny wpływ na dzieci karmione piersią lub substancje szkodliwe dla dzieci – są one przeciwwskazane w okresie karmienia piersią; w tej kategorii nie ma żadnych leków przeciwbólowych

Ciąża i karmienie piersią

Chcesz zadać pytanie, na które odpowiem na łamach bloga? Skorzystaj z formularza poniżej.

Pamiętaj, nie udzielam porad lekarskich przez internet!